PFAS pod lupą legislatorów. 29 kwietnia 2025 r. państwa UE poparły rozporządzenie radykalnie ograniczające stosowanie per- i polifluoroalkilowych związków (PFAS) w pianach gaśniczych strefy B. Branża ma najwyżej pięć lat na opróżnienie zbiorników i przejście na piany fluoropochodne o zawartości PFOA ≤ 1 ppm lub, co zaleca ECHA, na całkowicie bezfluorowe F3.
Dlaczego to ważne? PFAS tworzą „film wodny”, więc są niezastąpione przy ropie i etanolu, lecz po akcji migrują do gleby i wód gruntowych; ulegają bioakumulacji, a EPA obniżyła w 2024 r. dopuszczalne stężenie w wodzie pitnej do części na biliard. Skutki widać w USA: 3M zgodziła się zapłacić wielomiliardowe odszkodowanie bazom wojskowym skażonym AFFF.
Co z alternatywami? Testy ICAO poziom B wykazały, że F3 gasi pożar paliwa lotniczego w 46 s (norma 60 s). Ograniczeniem bywa odporność na odbicie płomienia — trzeba powtarzać aplikację. Dlatego NFPA 11 (edycja 2024) dopuszcza F3, ale nakazuje większą intensywność podawania (0,16 l/m²·min zamiast 0,1). Komenda Główna PSP rekomenduje również pianki syntetyczne S FFF do ćwiczeń, by zminimalizować emisję PFAS z torów treningowych.
Kontrola ścieków poakcyjnych. Nawet fluor-free agent wymywa z płonącej instalacji metale ciężkie. Badanie ACS (2024) ujawniło podwyższone stężenia Al i Fe w wodzie spływowej z retardantów, groźne dla fauny bezkręgowej. Dlatego jeszcze przed akcją należy rozstawić mobilne zapory i tampony sorpcyjne; brytyjski „Fire Water Guidance” zaleca czasowo zamykać klapy burzowe i pompować wodę do zbiorników, by potem oddać ją do oczyszczalni.
Harmonogram wymiany. W Polsce najwięcej PFAS kryją cysterny portów lotniczych i rafinerii. Rozporządzenie UE dopuszcza użycie „starych” AFFF do 2028 r. jedynie w zamkniętych systemach (np. hangarach), pod warunkiem szczelnych zbiorników retencyjnych. PSP sugeruje remizom OSP, by przy okazji wymiany piany przeszkolić strażaków z dekontaminacji odzieży, ponieważ PFAS wsiąka w nomex i przenosi się do organizmu. Po 2030 r. nawet użycie do ćwiczeń będzie karane; warto więc już dziś testować F3 w warunkach poligonowych.