Niewidzialne włókna w powietrzu. Badanie ScienceDirect (2025) potwierdziło, że funkcjonalne tkaniny emitują do 4 000 cząstek mikroplastiku na 1 g podczas prania. Strażacki nomex i kevlar wytrzymują setki cykli, ale każda interwencyjna dekontaminacja wodna uwalnia polimerowe włókna do ścieków. Oczyszczalnie zatrzymują tylko 65 % – reszta trafia do rzek.
Zagrożenie z szafy. Raport Minnesota Pollution Control Agency (2024) ostrzega, że stare kurtki z membraną PTFE zawierają nie tylko PFAS, lecz także DEHP i antymon. Zużyte komplety często lądują w magazynach OSP „na zapas”, a w wysokiej temperaturze mogą pylić włóknem szklanym. Nowa norma NFPA 1970 (2024) wymaga deklaracji PFAS-free od września 2025, co zmusza producentów do całkowitej zmiany receptur.
Gdzie złożyć starą „bojówkę”? Connecticut i Massachusetts już zakazały sprzedaży sprzętu z PFAS, a jednocześnie uruchomiły programy odbioru i termicznego odzysku energii w zamkniętych piecach obrotowych 1100 °C. Daje to 99,9 % rozkładu polimerów i neutralizację fluoropolimerów. Polski rynek testuje inny model: cięcie węży W-75 na kawałki i przekazywanie ich jako bezpieczne obrzeża placów zabaw — włókna kryją się w gumie, nie trafiają do środowiska.
Recykling czy down-cycling? Startupy włókiennicze odzyskują aramid z odzieży przez rozpuszczanie w kwasie siarkowym i ponowne przędzenie; skuteczność to 70 %, ale proces energochłonny. Lepszy bilans daje „second life” – torby narzędziowe lub pokrowce na węże. Harvard T.H. Chan School zwraca uwagę, że produkty wtórne nie powinny być prane w domu, bo wydłuża to ekspozycję populacji na mikroplastik.
Rekomendacje dla PSP i OSP. 1) Wprowadzić ewidencję cyklu życia: po 10 latach mundur trafia do utylizacji niezależnie od stanu. 2) Pralnie kontenerowe z filtrami < 20 µm przy każdej komendzie powiatowej. 3) Centralny magazyn „węży wycofanych” i przetarg na recykling gumy. 4) Program pilotażowy „Eko-Mundur” z finansowaniem WFOŚiGW dla jednostek, które oddadzą > 80 % starych ubrań do certyfikowanego przetwórcy. Dzięki temu strażacy ograniczą swój plastikowy ślad bez rezygnacji z ochrony osobistej.